Этог’ылв’ый Ымваятэн яйтаӈъён (День рождения отмечает Всемирный фонд дикой природы)

  • Автор: Неизвестен
  • Язык произведения: Корякский
  • Перевод: Гэтэйкылин В’ачаӈанак
  • Жанр: Статьи
  • Год: 2021

Поддержи проект, расскажи о нас в соцсетях

Вступай в группы библиотеки народов Севера и Дальнего Востока

11 лычейпыйыг’илгык Этог’ылв’ый кутилиӈнин Ымваятэн яйтаӈъён нутэкин. Эчги ӈаен ынанмайӈычг’ын нотаяйтаӈъён иччет, микычгин гыматяёг’ыӈгыйӈын йыплепавык ачыӈгыйӈо гэмгэынки нучельӄыкин. В’утку ӈынвыӄ гайматылг’о в’иннетык, кэллаӈ 100 странак мыкпроектата. Нантоӈвавын иччет 1961 гэвэгыйӈык эмэв’йичвын. Ӈаен яйтаӈъён нэтэйкын шверцайский майӈынымнымык Морге, миӈки котваӈ штаб Ымваятэн омакатгыйӈэн нотаяйтаӈэн, ычгин яёг’ыӈгыйӈын-амкумг’у лыӈык ёнатгыйӈын нучельӄык. Ычгин яноткэн ӈывогыйӈын итти 1962 гэвэгыйӈык, титэ нав’аӈланав’ мэйӈынутэв’ калик подписатык амкомг’ыгыйӈын гыйникэн. Кыта галак мынгыткэн гивив’ иччет эмчинин ныг’эли, ымыӈ пылв’ынта. В’отэнг’ылёк Ымваятэн яйтаӈъён нутэн кугитэӈнин, тит амкумг’у г’ынылӈики: нучельӄын, нутэнут, мимыл, выйив’ий. Йытоӈвавыӈко нэтэйкынэв’ то наёг’ынав’ тысячав’ проектав’: «Операциян тигр», «Аӈӄав’ нэг’ыюнэтикынэв’», «Компаниян: умкымуӄэн», нанчоччымав’нав’ документав’ «Яёг’ыӈгыйӈо айымэн нотаяйтаӈык», «Ќонг’айычыӈкэн янг’ав’ этгыйӈо нотаяйтаӈэн» то ӄуччев’. Россияк янотыӈ проект нантоӈвавын 1988 гэвэгыйӈык, г’ам ыннанмыллыӈкэн гэвэгыйӈо галак 1994 –к, нэтэйкын Россиякэн иччет. 2004 гэвэгыйӈык Россиякэн WWF ныг’эли ченэнгайма валг’ын. Россиякэн WWFкэн чининкинэв’ яёг’ыӈыйӈо-умкыкин, аӈӄакэн, ӈаӈыныкъеткэн программав’. То еван ковэтатыӈ амкумг’ыкйит нутэкин, манаӈ итылг’ыкйит гыйникин то йылэк нефтегазэн вэтгыйӈын, тит ӈаей аӈайӄылг’атка нитикынэв’. Нутэнут, Камчаткакэн митг’айин, ӄалалв’ын айгытӄываятэн этг’о мэтг’аӈ валг’ын. Ӈайӈынэната тэӄын –ӄун тэйкынин г’уемтэв’илг’ын ыньӈыг’ан, тит ынно нитики катгоӈ эмыяӄӈайӈынэныкъет. Катгогыйӈо ӈайӈынэн ныйиӈтыӄинэв’ то ныкэтгуӄинэв’, уйӈэ эйиӈтэв’кэ мыткэллаӈ-ыно мую ынык мыткэллаӈ ыпполёӈ валг’ымоё, ӈойыӈ итылгымую ынык. Коятваӈыӈ нучельӄык г’уемтэв’илг’ын, кунг’уев’ӈын катгогыйӈын ӈайӈынэната, ыньӈыг’ан кунчеймэв’ӈынин овэкэӈ. В’отӄо-ӄун ӈынвыӄ лымӈылё, пэнинэв’ панэнатво гыйникыкйит, миӈки гыйнику ков’аняваллаӈ, кочаткаёӈлаӈ тэӄын г’уемтэв’илг’у то омакаӈ г’уемтэв’илг’ык кэмыяӄылг’аллаӈ. Имы-йынны коятваӈын, куеюнэньӈыӈ: ӈэю, в’эему, гытго. Ыччу нимитӄинэв’ «в’аняватык» нотав’эв’атгыйӈа, эмлатгыйӈа, кангатгыйӈа, ӈэвэӄ г’уемтэв’илг’ын кыг’аӄатватыӈ, коӈотычг’атыӈ кыг’умпилгэтыӈ, коӈвоӈ ӄэв’в’аӈ лыляпык яӄыӈ-ӈын. Ќэй ӈано вагыйӈын, ёнатгыйӈын г’уемтэв’илг’ин ниччыӄин, ӄэв’в’аӈ валг’ын-эв’ынчам ӈано кокмэӈаллаӈ, комайӈаллаӈ, нычгыльӈуг’эв’ котвалаӈ ӈайӈынэнык омакаӈ, амкумг’у нэкулӈыӈын ынно. Г’уемтэв’илг’у нымыллёӄэнав’ имы-еӄык, нытг’эв’к’энав’, г’опта ныкэтгуӄинэв’, ныеюнэньӈыӄинэв’. Айӈоныӈко ёнатгыйӈыӈ Айгытӄынотак котваӈ омакаӈ мэтг’аӈ ӈайӈынэнык. Айгытӄываята, ӄэй эччыёнанма, эв’ынчам нэкунмэйӈэв’ӈынэв’, накунмитытваньӈынав’ кмиӈу, тит нынг’эликынэв’ нымэлӄинэв’, этинмэткылг’инэв’, ныейв’эчетӄинэв’ ынпыӄлаволыӈ, яйв’алыӈ. Г’уемтэв’илг’э, микынэк коеёлӈынэн ӈайӈынэн, ӈаен нымэлчеткэюӈӄин, нэчгыӄэн ӄалалв’ына. Мынкэтог’ылан лымӈылё тывылг’о ынпычг’ыйык, микыйык напэлаламык. В’ото ыннэн ӈанкакэн. Муйкэкылг’ыйык эльг’а кымэӈанма уйӈэ акумӈатка янот иткылг’инэв’. Мэӈӄо ыньӈыг’ан кэллаӈ? Амалваӈ тывылгык лымӈылык чаяӈчето киньӈи пчиӄ, в’ача пипиӄыльӈын. Ќыпаломтэллагыткы лымӈыль:» Ыннэӈчеӈ ӈэв’г’эн Эмэмӄутын ӄыти нотайтыӈ, элулӄиви. Вагалэ тымкыльӄык и ӈывой тэйывой тэйатык. Чеймэви ынкыӈ пипиӄыльӈын то копӈылоӈнэн ынно: «Куеӄыӈ котэӈатыӈ?». Ӈаен каӈъяӈ: « Тыкуг’энӄэчг’этыӈ яйтык. Ӈнӄо гымлэ йитыӈ кымэӈатгыйӈын, наянанӄыӈтогым, тит эток кмиӈын гымнин то гыммо тыевиг’ыӈ!» Пипиӄыльӈа кив’ӈынин: «Ќылляпги, еӄин гыммо тыяӈвоӈ кмиӈатык». То ӈаен пи пиӄыльӈын кмиӈати акумӈымчыка, малета. Ӈанконаӈӄо айгыткыэльг’ав’ уйӈэ кмэӈанма акумӈатка, эмэв’йичвын кокмэӈаллаӈ. Мучгинэв’ пэнинэлг’у ӄоянманьӈывок, гаймат тымык аӈӄагыйник, нотайгыник янотыӈ пыче котав’аёӈлаӈ, кэналваллаӈ. Г’ам этг’о эчги татыл чакчечаӈг’ав’ йыв’аняватгыйӈэн. Опталваӈ валг’ын татыл, г’ам в’йин нымэлӄин. В’отэнг’ылё ӄынчакчечаӈлагыткы в’аняванма ӄайтумгу гайӄыманнуката, нымэлг’эв’ ӄынв’аняваллагыткы. Татыл чакчечаӈг’ав’ йыв’аняватгыйӈэн-ӈаен ыно мэтг’аӈ тилик г’ылв’ый, гайӄыачачга овэкэӈ. Чав’чываелык амкыка котвалаӈ в’аняво гайӄысуффиксата –пиэль/-пэль: ыммапэль, татапэль апаппопэль, аняпэль, вавапэль, кмиӈыпиль, ӈавакыкапэль, акыкпэль. Г’опта в’уччин суффик кочымлыӈ в’анявыӈ нутэнут, гыйник, пчиӄ то котоӈвалаӈ нутэпиль, гыйникпиль пчиӄпиль. Амкумг’у ӄылӈики ӈайӈынэн, гыйнику, пчиӄав’ то ӄайтумгу!
Перевод
➤
Notice: Undefined variable: WORDeditor in /home/l/legendeo/legendeo.beget.tech/public_html/skins/default/index.tpl on line 78